Kaydolmak istiyorum


Anya

Tek bitmemiş görünüşlü fiiller

Rusçanın gramerinde fiillerin çoğu, görünüş çiftlerini oluşturup birleşir: выбирать – выбрать (seçmek); договариваться – договориться (anlaşmak); верить – поверить (inanmak) v.s. 

Aynı eylem zaten anlamına gelen bitmemiş görünüşlü (НСВ) ve bitmiş görünüşlü (СВ) fiiller, görünüş çiftini oluşturup birleşir. Mesela: объявлять (НСВ) – объявить (СВ) (ilan etmek); думать (НСВ) – подумать (СВ) (düşünmek), читать (НСВ) – прочитать (СВ) (okumak).

Ancak çift fiillerin yanısıra Rus dilinde tek bitmemiş görünüşlü (НСВ) fiiller sıkça kullanılır. Baş ve son anını düşünemez eylemler hep sınırsız olarak düşünülüp bitmemiş görünüşlü (НСВ) fiiller yardımıyla ifade edilir.  

- Что вы можете сказать о новом сотруднике? (Yeni görevli üzerine ne söyleyebilirsiniz?) 
- По-моему, он отличается сообразительностью. (Sanıyorum ki ayırıcı niteliği anlayışlılıktır).
- Но почему тогда он до сих пор не стал начальником отдела? (Ama öyleyse şube şefi görevine niçin hâla alınmadı?)
- Скорее всего, он не карьерист и не обладает лидерскими качествами. (Daha doğrusu, kariyerist olmayıp önder niteliklerine sahip değildir).  

Отличаться (чем?) (ayırıcı niteliği olmak) ve обладать (кем? чем?) (sahip olmak) fiillerin bitmiş görünüşü yok çünkü baş anı olmayıp sonuna ve sonucuna atılmıyan eylemler ve durumlar ifade ederler. 

Tek bitmemiş görünüşlü (НСВ) fiiller aşağıdaki iki gruba ayırılabilir:

а) yükleme mensup koşaç görevi yapan fiiller: этот фильм считается одним из лучших (en iyi filimlerin biri sayılır); почему 14 февраля называется «днем всех влюбленных»? (14. Şubat, tüm âşıkların günü niçin denir).  

б) özne ve nesne arasındaki ilişkiler ifade eden fiiller: отличаться (farklı olmak), обозначать (anlamına gelmek), относиться (ilgilendirmek), состоять (oluşmak), зависеть (bağımlı olmak), хотеть (istemek), участвовать (katılmak) v.s.  

Mesela: их машина отличается от вашей только цветом (arabaların sizinkiyle tek farkı renktir); этот дорожный знак обозначает поворот направо (bu trafik işareti sağa dönüşü gösterir); ваши успехи будут зависеть только от вас (başarılarınız, ancak size bağımlıdır); это существительное относится к мужскому роду (bu isim erildir); она хочет познакомиться с ним (onunla tanışmak istiyor); в конкурсе участвовали молодые певцы (yarışmaya genç şarkıcılar katıldı).

в) düşünme fiilleri: рассуждать (akıl yürütmek), мыслить (düşünmek), отрицать (yadsımak), предвидеть (öngörmek). Mesela: надо уметь рассуждать здраво! (sağduyu ile akıl yürütebilmek gerek!); Предвидеть ситуацию – полезный навык (Durumu öngörmek faydalı bir yatkınlıktır).


г) sahiplik anlamına gelen fiiller: иметь, принадлежать, обладать (sahip olmak). Mesela: она обладает весьма незаурядной внешностью (gayet mümtaz görünüşe sahiptir). Этот дом принадлежит нашему другу (Bu ev dostumuzundur).

д) var olmak genel anlamına sahip olan fiiller: присутствовать, отсутствовать (bulunmak, bulunmamak).

е) uzayda durum fiilleri: мужчина долго стоял у кафе и кого-то ждал (erkek kafeterya yanında dura dura bir kimseye beklediyordu); театр находится в центре города (tiytro, şehir merkezindedir); в саду росли грушевые и вишневые деревья (bahçede armut ve vişne ağaçları bitti); окна его дома выходили на север (evinin pencereler poyraza karşıydı); на дороге лежала кем-то оброненная перчатка (yolda bir kimse tarafından düşürülmüş eldivendi).

ж) ruh veya beden durumunu, öznenin bir şeye veya bir kimseye karşı tutumunu ifade eden fiiller: уважать (savmak), дружить (dost olmak), страдать (mustarip olmak), голодать (aç olmak), выглядеть (görünmek). Mesela: Ирина всегда хорошо выглядит (İrina hep çok iyi görünür). Не надо унывать! (Gam çekme!) 

з) uzun uzun bir şeyle uğraşmak gelen fiiller. Bu gibi fiillere, преподавать (öğretmek), руководить (yönetmek), водить (sürmek), трудиться (emek vermek) aittir.


Rus dili okullarını ve öğretmenlerini bulabilirsiniz:


Tercüme
Tercüme (ru-tr)
Bu fonksiyonu yalnızca kayıtlı kullanıcılar kullanabilir.