Arama
İstisnaları anlatmadan önce size kuralı hatırlatayım.
Böylece, belirtme hali dördüncü haldir; belirtme halindeki isimler "что?" (neyi) (cansız nesneler) ve "кого?" (kimi) (canlılar) soruna cevap verir.
Belirtme halinde isimlerin son ekleri nasıl değişir bakalım.
| Cansız | Canlı |
| Что это? (Bu nedir?) Что вы любите (покупаете)? (Neyi seversiniz/alıyorsunuz?) |
Кто это? (Bu kimdir) Кого вы знаете (любите)? (Kimi biliyorsunuz) |
| Eril Это сыр. (Bu peynirdir) Я люблю сыр. (Peynir severim) Это чай.Я люблю чай. (Bu çaydır. Çay severim) Dişil Это капуста. (Bu lahanadır) Я покупаю капусту. (Lahana alıyorum) Это кастрюля. (Bu tenceredir) Я покупаю кастрюлю. (Tencereyi alıyorum) Cinsliksiz Это море. (Bu denizdir) Я люблю море. (Denizi severim) |
Eril Это сын. (Bu oğlumdur) Я люблю сына. (Oğlumu severim) Это учитель. (Bu öğretmendir) Я знаю учителя. (Öğretmeni tanıyorum) Dişil Это мама. (Bu annemdir) Я люблю маму. (Annemi severim) Это тётя. (Bu teyzemdir) Я люблю тётю. (Teyzemi severim) |
Bu kuraldır; ancak istisnasız kural olmaz.
1. -ь ile biten dişil isimler (площадь (medan), вещь (şey), мать (anne), дочь (kız)) belirtme halinde değişmez. Что это? - Это площадь. (Bu nedir? - Bu meydandır). Что вы видели в Москве? - Я видел (а) Красную площадь. (Moskova'da ne gördünüz? - Krasnaya meydanı gördüm). Кто это? - Это моя мать. (Bu kimdir? - Bu annemdir). Кого вы часто вспоминаете? - Мою мать. (Kimi sıkça hatırlıyorsunuz? - Annemi).
2. -а/-я ile biten insanlar işaretleyen canlı eril isimler (папа (baba), дядя (amca)) dişil isimler gibi değişir. Кто это? - Это мой дядя. (Bu kimdir? - Bu amcamdır). Кого вы встретили вчера? - Моего дядю. (Dün kimi karşıladınız? - Amcamı).
3. Oyuncaklar işaretleyen bazı isimler belirtme halinde değişir. Bu, insan (кукла - bebek) ve hayvanlar (мишка - oyuncak ayı) suretine sahip olan isimlerdir. Что это? - Это кукла (мишка). (Bu nedir? - Bu bebektir/ayıdır). Что взял ребёнок? - Ребёнок взял куклу (мишку) (Çocok ne aldı? - Çocuk bebeği/ayıyı aldı). Dikkat: "кто" değil "что" sorusunu soruyoruz!
4. Belirtme halinde ölmüş insanlar işaretleyen ve canlı dünya dışında olan bazı isimler değişir: покойник (müteveffa), вампир (vampir). Niçin? Birincisi, insanın suretine sahiptirler. İkincisi, eski insanların hayat ve ölüm üzerine düşünceleriyle anlatabilir bu. Кто это? - Это вампир. (Bu kimdir? - Bu vampirdir). Кого вы увидели в фильме? - Вампира. (Filimde kimi gördünüz? - Vampiri).
FAKAT! "труп" (kadavra) ve "зомби" (zombi) sözleri belirtme halinde değişmez!
5. "кальмар", "краб" ve diğer bazı sözler hem canlı hem cansız olarak anlanabilir. Bu, duruma göredir. Mesela, "Рыбаки поймали огромного краба" (Balıkçılar kocaman bir yengeç tuttu) cümlesinde краб (yengeç) hayvan, canlı isim olduğundan bilirtme halinde son eki değişir. "Я ем крабы" (Yengeç yerim) cümlede ise "крабы" sözü gıda işaretleyip cansız olup son eki değişemez.
